معرفي شهر سوخته
استان سيستان‌وبلوچستان يكي از پرچمداران تمدن ايراني به‌حساب مي‌آيد. گواه بزرگ اين ادعا، وجود شهر سوخته است. شهري با قدمت بيش از 5000 سال و تمدني كه پيشرفتگي‌اش هركسي را شگفت‌زده مي‌كند. اين شهر يكي از آثار مهم ثبت جهاني شده ايران است و در فهرست ميراث جهاني يونسكو هم قرار دارد.
اولين بار يك كلنل بريتانيايي با ديدن خاكستر اطراف اين منطقه باستاني نام شهر سوخته سيستان را در نوشته‌هايش ابداع كرد. باستان‌شناسان با توجه به كاوش‌هايي كه در اين شهر انجام داده‌اند، فهميده‌اند كه نام شهر سوخته ارتباطي به نابودي آن ندارد. اين شهر دوبار در تاريخ خود آتش سوزي گسترده را تجربه كرده است. درواقع وجود خاكستر در منطقه مسكوني اين شهر ناشي از فعاليت كوره‌هاي صنعتگران در اطراف شهر بوده است.
اما آنچه كه اين تمدن را از بين برده است، تغييرات اقليمي گسترده و تغيير در ماهيت تجارت بوده است. اين شهر به تدريج متروكه و خالي از سكنه شد. شهر سوخته اولين بار در سال 1967 به صورت علمي مورد مطالعه قرار گرفت. گفته مي‌شود كار مطالعه علمي روي شهر سوخته به حدود 400 سال زمان نياز دارد.
جستجو و خريد تور در علي بابا
شهر سوخته كجاست؟
شهر سوخته در 56 كيلومتري شهرستان زابل قرار دارد و در جاده زابل به زاهدان واقع شده است.
تاريخ شهر سوخته
شهر سوخته دولت-شهر باستاني ايران است كه تاريخ شكل‌گيري آن به هزاره سوم قبل از ميلاد برمي‌گردد. تاريخ شكوفايي اين تمدن مقارن با عصر برنز تخمين زده مي‌شود. از جمله تمدن‌هاي مهم هم‌دوره تمدن شهر سوخته، تمدن جيرفت در كرمان است.
اين شهر در مساحتي به وسعت 280 هكتار بنا شده بود و پنج قسمت اساسي داشت. اين قسمت‌ها به بخش مسكوني، بخش مركزي، بخش صنعتي، بناي يادمان و گورستان تقسيم مي‌شدند.
گفته مي‌شود كه هزاره‌هاي قبل، برخلاف وضعيت كنوني منطقه زابل، اقليم شهر سوخته خشك و بياباني و خالي از پوشش گياهي نبوده است و درختان متنوع و متعددي در منطقه وجود داشته‌اند. به همين دليل شهري به اين وسعت در كناره رود هيرمند شكل گرفته بود.
براساس كاوش‌هاي باستان‌شناختي بسياري از مردم شهر سوخته صنعتگر بودند و دركارشان مهارت بسياري هم داشتند. پارچه‌هاي دستبافت، زيورآلات، كاشي و معرق‌كاري‌هاي به‌دست آمده از كاوش‌هاي محققان، اين حقيقت را به آنها اثبات كرده است.
چرا شهر سوخته مهم است؟
شهر سوخته، ميراث عظيمي از تاريخ باستاني ايران است. محوطه شهر سوخته با بيش از 150 هكتار وسعت، مانند گنجينه‌اي عظيم براي مطالعات باستان‌شناسي پيش روي باستان‌شناسان گسترده شده است. حفاري‌هاي شهر سوخته، هربار منجر به كشفي گوشه‌اي جديد از ماهيت و تاريخ اين شهر باستاني مي‌شود.
به شهر سوخته، شهر اولين‌ها هم مي‌گويند. بسياري از اكتشافات اين شهر باستان‌شناسان را شگفت‌زده كرده است. آنها از كاوش‌هاي باستان‌شناختي در اين شهر به حقايقي دست يافته‌اند كه با توجه به قدمت تاريخي‌شان بسيار شگفت‌انگيز به نظر مي‌رسند. در ادامه بعضي از شگفت‌انگيزترين كشفيات شهر سوخته را معرفي خواهيم كرد.
نخستين عمل جراحي مغز در تاريخ
يكي از جالب‌ترين حقايقي كه طي كاوش‌هاي باستان‌شناسي از شهر سوخته به‌دست آمد، اين حقيقت را اثبات كرد كه ساكنان شهر سوخته، از نظر پزشكي بسيار پيشرفته بوده‌اند.
محققان براي اولين بار اثر جراحي روي جمجمه دختري را پيدا كردند كه به بيماري هيدروسفالي مبتلا بوده است. پزشكان قسمتي از استخوان جمجمه را طي جراحي برداشتند تا فشار آب روي مغز كمتر شود. آنها تخمين مي زنند كه دخترك چندين ماه پس از عمل زنده مانده بود. شگفت‌انگيز نيست؟
نخستين چشم مصنوعي در تاريخ